جوان آنلاین: طرح استفاده از پابند الکترونیکی روی پای سارقان سابقه‌دار اجرایی شده و در روز‌های پیش‌رو شمار بیشتری از سارقان سابقه‌دار مشمول استفاده از این طرح خواهند شد، از همین‌رو جامعه باید پذیرای این باشد که مجرمانی خطرناک که تا پیش از این در ندامتگاه‌ها نگهداری می‌شدند در جامعه آمد و شد کنند. از آنجا که استفاده از پابند الکترونیکی پرسش‌های بسیاری را مطرح کرده‌است، این موضوع را در گفتگو با سردار علی‌ولی‌پور گودرزی، رئیس پلیس آگاهی تهران مطرح کردیم که در ادامه می‌آید.
سردار چه شد پلیس تصمیم گرفت طرح پابند‌های الکترونیکی را اجرا کند و طرح شامل چه مجرمانی می‌شود؟
هدف طرح استفاده از پابند الکترونیکی، پیشگیری از وقوع جرم است و کنترل مجرمان سابقه‌داری که احتمال می‌رود پس از آزادی از زندان دوباره مرتکب جرم شوند. از همین‌رو، از اواخر سال گذشته طرح پابند‌های الکترونیکی با دستور سردار فرماندهی فراجا شروع شد و هدف آن هم همانطور که گفتم پیشگیری از وقوع جرم است. یکی از شرایط هم برای متهمان سابقه‌داری هستند که بیش از چهار فقره سابقه کیفری در پرونده‌شان ثبت شده‌است. این متهمان که تکرار جرم داشته‌اند، جامعه هدف ما هستند و برای کنترل و جلوگیری از تکرار جرم. این افراد بسته به نوع جرائمی که مرتکب شده‌اند و سابقه‌ای که دارند بین دو تا سه سال باید این پابند‌ها همراه آن‌ها باشد. اگر در این مدت دو سال یا بیشتر که برای آن‌ها پابند در نظر گرفته شده‌است، جرمی مرتکب نشوند به دستور مقام قضایی پابند الکترونیکی آن‌ها فک می‌شود.
متهمان چطور شناسایی و برای نصب پابند به اداره آگاهی احضار می‌شوند؟
این متهمان گاهی با گذاشتن وثیقه آزاد می‌شوند و گاهی هم این افراد تحمل کیفر کرده‌اند و حبس آن‌ها تمام شده‌است، اما از آنجایی که سابقه‌دار هستند و بیش از چهار بار سابقه کیفری در پرونده‌شان ثبت شده‌است، این پابند‌ها برای کنترل و جلوگیری از تکرار جرم پای آن‌ها زده می‌شود. سابقه این افراد در پرونده‌هایشان ثبت است که ما از با استعلام از زندان‌ها و شعبات اجرای احکام دادسرا‌ها این افراد را شناسایی می‌کنیم. ما تمام متهمان سابقه‌داری را که مشمول این طرح باشند، شناسایی و پابند الکترونیکی به پا‌های آن‌ها نصب می‌کنیم. فکر می‌کنم. از سوی دیگر ما توافقی با سازمان زندان‌ها انجام داده‌ایم که در این دستورالعمل وظایف برای ما و سازمان زندان‌ها مشخص شده‌است. طبق دستورالعمل متهمی که مشمول این طرح شود، به محض اینکه بخواهد به دلیل پایان حبسش یا با گذاشتن وثیقه از زندان آزاد شود پنج روز قبل از آن به پلیس آگاهی اعلام می‌شود و مشخصات این فرد در اختیار مأموران قرار می‌گیرد و پس از این همکاران تشخیص هویت و مأموران ما که در زندان حضور دارند پس از پر کردن فرمی مأمور ما به پای سارق سابقه‌دار پابند را نصب می‌کند و پس از آن وی آزاد می‌شود.
پلیس چگونه و به چه روشی افرادی را که پابند الکترونیکی دارند، کنترل و رصد می‌کند؟
برای کنترل این افراد و سارقان سابقه‌دار در اداره آگاهی یک اتاق پایش ایجاد کرده‌ایم و از طرفی برای هر یک از متهمان که پابند الکترونیکی به پاهایشان بسته شده یک کد در نظر گرفته شده و در این اتاق به صورت هوشمند و آنلاین رصد می‌شوند. این افراد در هر نقطه از شهر که باشند یا تردد کنند از طریق اتاق پایش و کدی که برای آن‌ها در نظر گرفته شده است قابل رصد و کنترل هستند و ما به صورت آنلاین متوجه می‌شویم که مثلاً فلان فرد که پابند دارد در کدام نقطه از خیابان یا مکان دیگری توقف کرده یا در حال حرکت است.
اگر متهمان سابقه‌داری که پابند الکترونیکی دارند، مرتکب جرم شوند، مدت زمان استفاده از پابند‌ها برای آن‌ها تمدید می‌شود، بفرمایید چه مدت تمدید می‌شود؟
این افراد در زمانی که پابند الکترونیکی دارند، اگر مرتکب جرم شوند یا تکرار جرم کنند، علاوه بر مجازاتی که قانون برای جرم ارتکابی آن‌ها تعیین کرده دوباره زمان استفاده از پابند الکترونیکی آن‌ها طبق قانون دو ساله دیگر برای او تمدید و بر اساس قانون تا پنج سال بعد هم قابل‌تمدید است.
باطری پابند‌های الکترونیکی برای اینکه از اتاق پایش کنترل شوند، نیاز به شارژ دارد، چگونه شارژ می‌شود و چه مدت شارژ نگه می‌دارد؟
پابند‌های الکترونیک به صورت شارژی هستند و ما به افرادی که پابند الکترونیکی به پایشان نصب شده نحوه شارژ را آموزش داده‌ایم و این پابند‌ها به هیچ عنوان زمان شارژ از پا جدا نمی‌شوند و پس از کامل‌شدن شارژ ۲۴ ساعت شارژ دارد و بعد از آن با دستگاه شارژی که به صورت سیمی در اختیار این افراد قرار گرفته‌است، دوباره پابند‌ها شارژ می‌شوند.
اگر متهم سابقه‌داری به هر دلیلی پابند الکترونیکی را شارژ نکند، پلیس چگونه متوجه می‌شود؟
مأموران ما که در اتاق پایش این افراد را لحظه‌ای کنترل می‌کنند که مرتکب جرمی نشوند و متوجه می‌شوند فلان پابند الکترونیکی متعلق به فلان کد هست شارژ آن رو به اتمام است. معمولاً وقتی این پابند‌ها شارژشان زیر ۵۰ درصد می‌رسد به دستگاه مورد نظر اتاق پایش آلارم می‌دهد و مأموران ما متوجه می‌شوند و با فرد مورد نظر تماس می‌گیرند یا پیام می‌دهند که پابند را دوباره شارژ کند و چنانچه این فرد از دستور قانون تمرد کند و پابند خود را شارژ نکند، فرد مورد نظر به اداره پلیس احضار می‌شود و از او تعهد گرفته می‌شود که به دستورات پلیس که یکی از آن‌ها شارژ پابند هست عمل کند. اگر به هر دلیلی پابند را شارژ نکند و بخواهد از دسترس خارج شود. به سرعت اعلام جرم و بازداشت می‌شود و به جرمی که مرتکب شده‌است، رسیدگی می‌شود.
پابند‌های الکترونیکی قابل جدا شدن از پا هستند که متهمان سابقه‌دار به بهانه‌ای مثلاً حمام رفتن از پایشان جدا کنند و بعد مرتکب جرمی شوند؟
تمام شرایط برای پابند‌ها مثل حمام و حتی استخر در نظر گرفته شده‌است و ضد آب هستند. این پابند‌ها به هیچ عنوان کلیدی یا دکمه‌ای برای باز شدن از پا ندارند و تنها در صورت تخریب آن از پا خارج می‌شوند؛ یعنی اگر فردی بخواهد پابند را از خودش جدا کند برای حتی یک لحظه، این پابند‌ها حتماً باید تخریب شوند و چنانچه به هر دلیلی پابند‌ها تخریب شود یا آسیبی به آن وارد کند، حتماً به اتهام تخریب و آسیب اموال دولتی برای فرد مرتکب شده پرونده تشکیل می‌شود و طبق قانون به جرم او رسیدگی می‌شود.
در مدت اجرای این طرح، متهمی هم بوده که با پابند الکترونیکی مرتکب جرم شود؟
پس از اجرای این طرح در همین یک ماه گذشته دو مورد ما مستند داشتیم که این افراد پابند الکترونیکی مرتکب جرم شده‌اند، یکی از آن موارد فرد مورد نظر با پابند الکترونیکی در یکی از خیابان‌های تهران اقدام به سرقت خودرویی می‌کند که بلافاصله مورد رصد و پایش قرار گرفت و پس از اعلام به مأموران گشت وی با خودروی سرقتی به سرعت بازداشت شد. مورد دوم سارق سابقه‌داری بود که با پابند الکترونیکی در یکی از خیابان‌ها از شهروندی اقدام به زورگیری کرده‌بود که در جریان تعقیب و گریز پلیس بازداشت شد.
این پابند‌های الکترونیکی در مدت کوتاهی که روی تعداد‌ی از مجرمان سابقه‌دار اجرا شده معایب و نواقصی هم داشته‌است؟
معایب آن رفع شده‌است و معایب جزئی که داشته باشد از طریق کارشناسان مربوطه و کارشناسان فراجا رفع می‌شود. تیم‌های عملیاتی که با آن سر وکار دارند، این معایب را روزانه رصد و به تیم‌های فنی اعلام می‌کنند و کارشناسان آن را رفع می‌کنند.
آیا برای رفت و آمد این افراد محدودیتی هم وجود دارد یا این افراد می‌توانند مثل دیگر افراد عادی به هر شهر یا مکانی تردد داشته‌باشند؟
افرادی که مشمول این طرح هستند برای ترددشان محدودیتی در نظر گرفته نشده‌است؛ یعنی آن‌ها می‌توانند آزادانه به هر خیابان، شهر یا مکان دیگری رفت و آمد داشته‌باشند. البته ما از اتاق پایش آن‌ها را تحت‌نظر داریم و متوجه می‌شویم که این افراد به کجا تردد داشته‌اند، اگر این افراد از این استان به استان دیگری تردد کنند به محض خروج از استان محل زندگی به استان دیگر ابتدا مأموران ما در استان متوجه خروج او می‌شوند و همزمان در استان هدف برای مأموران آن استان در اتاق پایش‌شان آلارم می‌آید که متهم پابندداری با این کد و مشخصات مثلاً سارق سابقه‌داری که سابقه سرقت منزل در پرونده او ثبت شده‌است، به عنوان مثال از سمت غربی وارد حوزه استحفاظی استان آن‌ها شده‌است. از سوی دیگر ما هم به مأموران اتاق پایش آن استان اعلام می‌کنیم که فلان مجرم سابقه‌دار وارد شهر محل خدمت آن‌ها شده‌است که آنجا کنترل می‌شود.
این افراد برای خروج از شهر محل سکونت از پلیس باید اجازه بگیرند و هماهنگ کنند؟
ضرورتی ندارد که به مأموران پلیس ما و اتاق پایش و کنترل اعلام کنند که مثلاً قصد خروج از شهر را به فلان استان یا فلان شهر دیگر دارند، اما مأموران اتاق پایش متوجه می‌شوند و به همین دلیل موضوع را به استان هدف اعلام می‌کنند.
این افراد اجازه خروج از کشور را دارند؟
نه تا زمانی که مشمول این طرح هستند، اجازه خروج از مرز‌ها را ندارند.
آیا پلیس در اجرای این طرح اولویت‌بندی می‌کند؟
متهمان خشن و سارقان مسلح و متهمانی که مرتکب جرائم جنایی می‌شوند در اولویت این طرح قرار دارند. این افراد به محض اینکه از زندان آزاد می‌شوند یا با وثیقه از زندان آزاد می‌شوند برای نصب پابند الکترونیکی در اولویت پلیس قرار دارند. مثلاً اگر معتاد متجاهری چند باری هم مرتکب جرمی شده‌باشد در اولویت ما نیست، معمولاً این متهم پس از بازداشت برای ترک اعتیاد به کمپ منتقل می‌شود تا تحت درمان قرار گیرد.
فکر می‌کنید اجرای این طرح چقدر در کنترل مجرمان و پیشگیری از وقوع جرم مؤثر باشد؟
حتماً و بدون شک طرح بسیار خوبی برای کنترل مجرمان و پیشگیری از وقوع جرم است. البته امکان دارد نواقص جزئی هم داشته‌باشد که به مرور زمان آن نواقص نیز رفع خواهد شد و ان‌شاءالله در آینده این طرح حتماً تأثیرات خود را خواهد داشت و همه ما شاهد خواهیم بود که در پیشگیری از وقوع جرم و هم در کشف جرم تأثیر بسیار بالایی خواهد داشت.
اما الان نمی‌توان درصدی برای آن تعیین کرد، الان هم در این مدت کوتاه تأثیرات آن دیده شده‌است و در پایان سال با بررسی این طرح می‌توان درصد موفقیت آن را هم اعلام کرد.
